Dzieje tego unikatowego sztandaru są niezwykłe. Pochodzi z 1937 roku, była nim przykryta trumna ze zwłokami Romana Dmowskiego. Po wojnie tę cenną relikwię przechowywał jeden z księży z okolic Łomży. Po 1956 roku zgłosił się on do szefa Stowarzyszenia PAX Bolesława Piaseckiego i przekazał mu sztandar z prośbą o ochronę i przechowania do lepszych czasów. Piasecki, zmożony pod koniec lat 70. ciężką chorobą, przekazał sztandar swojemu najbliższemu współpracownikowi – Zygmuntowi Przetakiewiczowi. Stał on w gabinecie tego ostatniego przez prawie 30 lat. Przed śmiercią Przetakiewicza sztandar przejął Józef Wójcik, działacz PAX o orientacji narodowej. W dniu 8 stycznia 2006 roku on sam, wraz z córką Zygmunta Przetakiewicza Anną, przekazał go do Muzeum Niepodległości jako jeden z pierwszych eksponatów rodzącego się Muzeum Ruchu Narodowego. Wcześniej o godz. 9.30 w warszawskiej Archikatedrze Św. Jana Chrzciciela na Starym Mieście, odprawiona została msza święta w intencji Świętej Pamięci Romana Dmowskiego. Po mszy, działacze Ligi Polskich Rodzin i Młodzieży Wszechpolskiej złożyli kwiaty przed, znajdującą się w Archikatedrze, płytą upamiętniającą Twórcę Ruchu Narodowego.

Na uroczystość w Muzeum Niepodległości przybyli posłowie do Parlamentu Europejskiego: prof. Maciej Giertych i Bernard Wojciechowski, posłowie LPR do Sejmu RP: Wojciech Wierzejski, Witold Bałażak, Szymon Pawłowski, Bogusław Kowalski, przedstawiciele samorządu Województwa Mazowieckiego: członek Zarządu Województwa Jan Engelgard, szef Komisji Kultury i Dziedzictwa Narodowego Jędrzej Dmowski, wicedyrektor Departamentu Zdrowia Andrzej Cichocki, radny Rady Warszawy Antoni Gut, wicedyrektora Wojewódzkiego Urzędu Pracy Maciej Eckardt, przewodniczący Komitetu Budowy Pomnika Romana Dmowskiego Ryszard Walczak, seniorzy Ruchu Narodowego: Maria Mirecka-Loryś i Józef Nowak, wiceprezes Młodzieży Wszechpolskiej Konrad Bonisławski oraz liczni działacze współczesnego ruchu narodowego.

Gości przywitał i słowo wstępne wygłosił Andrzej Stawarz, dyrektor Muzeum Niepodległości w Warszawie. Podkreślił znaczenie uroczystości w kontekście planów powołania Muzeum Ruchu Narodowego jako oddziału Muzeum Niepodległości. Część konferencyjną prowadziła Anna Jabłońska z Młodzieży Wszechpolskiej. Prof. Maciej Giertych mówił o drodze Narodowej Demokracji do odbudowy niepodległego państwa polskiego, podkreślając niezaprzeczalne zasługi jej lidera Romana Dmowskiego. Wojciech Wierzejski skoncentrował się na rozważaniach na temat realizmu w myśli politycznej Romana Dmowskiego, zaznaczając, że współcześnie Polsce potrzebny jest patriotyzm wedle modelu wypracowanego przez obóz narodowy, co polegać ma m.in. na nie uleganiu emocjom oraz wystrzeganiu się wpływów obcych. Bernard Wojciechowski mówił o mniej znanych fragmentach publicystyki liderów Narodowej Demokracji. Bogusław Kowalski zauważył, że obóz narodowy był wielobarwny, a niejednokrotnie jego przedstawiciele zajmowali odmienne stanowisko w kluczowych kwestiach (np. gospodarczych). Jednak zawsze motywowali się interesem Polski. "Inne ideologie się wypalają, znikają, natomiast ideologia narodowa nie przemija, ponieważ zarówno Bóg jak i Polska są wieczne" – powiedział. Zwrócił też uwagę na znaczenie rodzącej się pod skrzydłami samorządu Województwa Mazowieckiego placówki, jaką będzie Muzeum Ruchu Narodowego. Konrad Bonisławski mówił o stosunku obozu narodowego do Kościoła. Podsumowania dokonał Jan Engelgard, wskakując na ewolucję spojrzenia na Narodową Demokrację na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat. Nawiązując do przekazania sztandaru SN przypomniał postać Zygmunta Przetakiewicza, działacza ONR-Falanga, w czasie wojny współpracownika Adama Doboszyńskiego i członka Komitetu Zagranicznego Obozu Narodowego, a po 1945 roku Stowarzyszenia PAX. To właśnie Zygmunt Przetakiewicz przechowywał sztandar SN traktując to jako swoją ostatnią życiową misję. Podziękował także Józefowi Wójcikowi, który w końcu lat 80. otworzył, jako redaktor naczelny „Słowa Powszechnego”, łamy dla publicystyki poświęconej Ruchowi Narodowemu.

Po części konferencyjnej nastąpił akt przekazania Muzeum Niepodległości dwóch eksponatów: popiersia Romana Dmowskiego i sztandaru SN powiat Łomża. Pierwszy dokument podpisali: pos. Wojciech Wierzejski i Ryszard Walczak, drugi: Anna Przetakiewicz i Józef Wójcik. Uroczystość zakończyło pamiątkowe zdjęcie uczestników konferencji na tle sztandaru i popiersia oraz poczęstunek. Dodać wypada, że Muzeum Ruchu Narodowego, na razie jako oddział Muzeum Niepodległości, ma rozpocząć w roku 2006 oficjalną działalność. Na potrzeby Muzeum ma być przeznaczony budynek przy ul. Parkowej 23 w Warszawie, który jest obecnie własnością samorządu Województwa Mazowieckiego.

(bz)

Nr 4 (22.01.2006)